Rik Van Cauwelaert De laatste gouverneur

Alfons Verplaetse was niet alleen de architect van de devaluatie van de Belgische frank in 1982. In De laatste gouverneur toont Rik Van Cauwelaert aan de hand van archiefonderzoek en gesprekken met binnen- en buitenlandse kroongetuigen dat Verplaetse veel meer was dan dat. Als gouverneur van de Nationale Bank van België en als schaduwpremier maakte hij het land klaar voor de toetreding tot de euro.

Nooit woog een gouverneur van de Belgische centrale bank meer op de politieke besluitvorming dan Alfons Verplaetse. Op 3 juli 1989, enkele maanden voor de val van de Muur, werd hij gouverneur van de NBB, en tegelijk bestuurder van de Bank voor Internationale Betalingen en het IMF. Dat verschafte hem een breed inlichtingennetwerk. Verplaetse woonde tal van meetings bij onder het toezicht van de Europese ministers van Financiën, onder wie de latere Franse president Valéry Giscard d’Estaing en Helmut Schmidt, die naderhand bondskanselier werd. Kort na de Duitse hereniging nam Verplaetse de regering-Martens in snelheid en koppelde de Belgische frank aan de Duitse mark. Een roekeloze onderneming volgens vooraanstaande economen. Een noodzakelijke ingreep, vond hijzelf, omdat die de politici een monetaire discipline oplegde en de aansluiting van België bij de Europese koplopers forceerde. België werd uiteindelijk tot de eurozone toegelaten, ondanks het aanvankelijke verzet van de Duitsers en de Nederlanders. Dat was de verdienste van Verplaetse.

In een exemplaar van zijn memoires dat hij voor hem opzijlegde, schreef Jean-Luc Dehaene: ‘Voor Fons Verplaetse, architect van het Globaal Plan en mijn gids naar de euro.’ Dat soort erkentelijkheid is heel zeldzaam geworden in de politiek.

Rik Van Cauwelaert is één van de meest gezaghebbende observators in de Westraat en ver daarbuiten. Wekelijks fileert hij de nationale en internationale politiek in zijn veel gelezen en geprezen rubriek Paleis der Natie in De Tijd. Hij is regelmatig te gast in De Afspraak en Terzake (VRT/Canvas).

 

Foto Rik Van Cauwelaert ©ID/ Bart Dewaele